Yeme Adabı ile ilgili Hadisler
Yeme Adabı ile ilgili Hadisler
Hadis No : 3854
Ravi: Enes
Tanım: Ben Resulullah (sav)’ın ne sükürrüce (denilen tahta sofra) üzerinde yemek yediğini, ne ona inceltilmiş (yufka) ekmek ) yapıldığını ve ne de yemek masası (hıvan) üzerinde yemek yediğini hatırlamıyorum.” Enes’in bu sözünü rivayet eden Katade’ye “Pekiyi neyin üzerinde yemek yiyorlardı?” diye sorulmuştu, “Sofralar üzerinde” diye cevap verdi.
Kaynak: Buhari, Et’ime 8, 26, Rikak 17; Tirmizi, Et’ime 1 (1789)
Hadis No : 3855
Ravi: Ebu Hazım
Tanım: Sehl İbnu Sa’d radıyallahu anh’a sordum: “Resulullah (sav) hiç (kepeksiz has undan yapılmış) beyaz ekmek yedi mi?” Bana şu cevabı verdi: “Hayır! Resulullah (sav) Allah’ın O’nu peygamber olarak gönderdiği günden ölünceye kadar hiç beyaz ekmek görmedi.” Ben tekrar sordum: “Elekleriniz var mıydı?” “Hayır!” dedi, “Aleyhissalatu vesselam Allah’ın kendisini peygamber olarak gönderdiği günden ölünceye kadar hiç elek görmemiştir.” “Öyleyse,” dedim, “siz arpa ununu elemeden nasıl yiyebiliyordunuz?” “Arpayı öğütüyorduk, sonra üflüyorduk. Üfrüğümüzün tesiriyle uçabilen (kepek) uçuyor geri kalan kısmına su katıp [hamur yapıyor] ve yiyorduk” diye cevap verdi.
Kaynak: Buhari, Et’ime 22,10; Tirmizi, Zühd 38, (2365)
Hadis No : 3856
Ravi: Huzeyfe
Tanım: Biz Resulullah (sav)’ın yanında yemeğe oturunca, Resulullah (sav) yemeye başlamadıkça, kesinlikle elimizi yemeğe vurmazdık. Bir seferinde yine O’nunla yemeğe oturmuştuk. Derken bir cariye (küçük kız çocuğu) geldi, sanki arkasından bir iteni var gibi hemen elini yemeğe soktu. Resulullah (sav) elinden tuttu. Arkadan bir bedevi geldi, sanki onun da arkasından iten biri vardı, alelacele o da elini yemeğe soktu. Aleyhissalatu vesselam onun da elinden tuttu. Ve şunu söyledi: “Şeytan, üzerine Allah’ın ismi zikredilmeyen yemeği kendine helal addeder. Nitekim, sayesinde yemeğimizi kendine helal kılmak için bu cariyeyi getirdi. Ben de elinden tuttum. Bunun üzerine şu bedeviyi getirip onunla yemeği kendine helal kılmak istedi, ben onun da elinden tuttum. Nefsim elinde olan Zat-ı Zülcelal’e yemin olsun şeytanın eli o ikisinin eliyle birlikte avucumdadır.” “Resulullah (sav) bunları söyledikten sonra besmele çekip yemeye başladık.
Kaynak: Müslim, Eşribe 102, (2017); Ebu Davud, Et’ime 16, (3766)
Hadis No : 3857
Ravi: Aişe
Tanım: Resulullah (sav) buyurdular ki: “Sizden kim bir şey yerse “Bismillah (Allah’in adıyla)” desin. Bidayette söylemeyi unutmuşsun sonunda şöyle söylesin: “Bismillahi fi evvelihi ve ühirihi (başında da sonunda da Bismillah).”
Kaynak: Ebu Davud, Et’ime 16, (3767); Tirmizi, Et’ime 47, (1859)
Hadis No : 3858
Ravi: Aişe
Tanım: Resulullah (sav) ashabından altı kişi içerisinde yemek yiyordu. Derken bir bedevi geldi. (Besmele çekmeksizin) iki lokmada yutuverdi. Resulullah (sav): “Eğer bu adam besmele çekseydi yemek hepinize yeterdi!” buyurdu.
Kaynak: Tirmizi, Et’ime 47, (1859)
Hadis No : 3859
Ravi: Vahşi İbnu Harb (an ebihi an ceddihi) Vahşî İbnu Harb el-Habeşi
Tanım: Resulullah (sav)’ın Ashabı dediler ki: “Ey Allah’ın Resulü! biz yiyoruz, ancak bir türlü doymuyoruz (ne yapalım)?” Bunun üzerine, Resulullah: “Ayrı ayrı yemekte olmayasınız?” diye sordu. “Evet” dediler. Resulullah da: “Öyleyse yemeğinizde toplanın (bir sofra kurarak hep beraber yiyin), yemeğe Allah’ın ismini zikrederek (Bismülahirrahmanirrahim diyerek) başlayın. Böyle yaparsanız yemeğiniz, hakkınızda mübarek kılınır.”
Kaynak: Ebu Davud, Et’ime 15, (3764); İbnu Mace, Et’ime 17, (3286)
Hadis No : 3860
Ravi: Ümeyye İbnu Mahşiyy
Tanım: Resulullah (sav) otururken bir adam besmele çekmeden yemek yiyordu. Yemeğini yemiş, geriye tek lokması kalmıştı. Onun ağzına kaldırırken: “Bismillahi evvelehü ve ahirahu” dedi. Bunun üzerine Resulullah (sav) güldü ve: “Şeytan onunla birlikte yemeye devam etti. Ne zaman ki Allah’ın ismini zikretti, karnındakileri hep kustu” buyurdu.
Kaynak: Ebu Davud, Et’ime 16, (3768)
Hadis No : 3861
Ravi: Cabir
Tanım: Resulullah (sav) buyurdular ki: “Kişi evine döndüğü zaman içeri girerken ve yemek yerken Allah’ın adını zikrederse, şeytan (avenelerine): “Size burada gecelemek de yok akşam yemeği de yok!” der. Ama kişi, eve girerken Allah’ı zikreder fakat akşam yemeğini yerken zikretmezse, şeytan (avenelerine): “Akşam yemeğine kavuştunuz ama burada gecelemeniz mümkün değilr der. Adam eve girerken ve yemeğe başlarken “Bismillah!” diyerek Allah’ı zikretmezse, şeytan (avanelerine): “Yemeğe de yetiştiniz, yatmaya da!” der.”
Kaynak: Müslim, Eşribe 103, (2018); Ebu Davud, Et’ime 16, (3765)
Hadis No : 3862
Ravi: İbnu Ömer
Tanım: Resulullah (sav) buyurdular ki: “Sizden kimse sakın sol eliyle yiyip içmesin. Çünkü şeytan soluyla yer içer.”
Kaynak: Müslim, Eşribe 106, (2020); Muvatta, Sıfatu’n-Nebiyy 5, (2, 922, 923); Ebu Davud, Et’ime 20, (3776);
Hadis No : 3863
Ravi: Seleme İbnu’l-Ekva
Tanım: Resulullah (sav)’ın yanında bir adam sol eliyle yemek yemişti. “Sağınla ye!” ferman buyurdu. Adam: “Yiyemiyorum!” dedi. Bunun üzerine Aleyhissalatu vesselam: “Yiyemez ol! Onu böyle demeye kibri sevketti.” buyurdular. Bundan sonra elini ağzına kaldıramadı.
Kaynak: Müslim, Eşribe 107, (2021)
Hadis No : 3864
Ravi: Ömer İbnu Ebi Seleme
Tanım: Resulullah (sav)’ın terbiyesinde bir çocuktum. Yemekte elim, tabağın her tarafında dolaşıyordu. Resulullah (sav) bana ikazda bulundu: “Evlat! Allah’ın ismini an, sağınla ye, önünden ye.” Bundan sonra hep böyle yedim.
Kaynak: Buhari, Et’ime 2, 3; Müslim, Eşribe 108, (2022); Muvatta, Sıfatu’n-Nebiyy 32, (2, 934); Ebu Davud, E
Hadis No : 3865
Ravi: Abdullah İbnu İkraş İbnu Züeyb
Tanım: Abdullah İbnu İkraş İbnu Züeyb babasıdan naklediyor: “Kavmim Beni Mürre İbnu Abid, benimle mallarının sadakasını Resulullah (sav)’a gönderdi. Medine ye gelince O’nu (sav) Muhacir ve Ensar’ın arasında oturmuş buldum. Elimden tutup beni Ümmü Seleme radıyallahu anha’nın evine götürdü. Varınca: “Yiyecek bir şey var mı?” diye sordu. Bize, içerisinde bolca serid ve (kuşbaşı) et parçaları olan bir tepsi getirildi. Ondan yemek için yanaştık. Ben elimle kabın her tarafını yokladım. Resulullah (sav) önünden yedi. (Bir ara) sol eliyle sağ elimden tuttu ve: “Ey İkraş! bir yerden ye. Çünkü (kabın içindeki yemek) tek bir yemektir. (Her taraf birdir)” buyurdu. Sonra bize, içerisinde taze ve kuru çeşitli hurmalar bulunan bir tabak getirildi. Bu sefer önümden yemeye başladım. Resulullah (sav)’ın eli ise, tabağın her tarafında dolaşıyordu. Bana da: “Ey İkraş! Dilediğin yerinden (alıp) ye. Çünkü (tabağın içindekilerin hepsi) aynı çeşit değil” buyurdu. Sonra bize su getirildi. Resulullah (sav) elini yıkadı, elinin ıslaklığı ile yüzünü kollarını ve başını meshetti ve: “Ey İkraş! Bu, ateşte pişenden (yenince alınması gereken) abdesttir” buyurdu.
Kaynak: Tirmizi, Et’ime 41, (1849); İbnu Mace, Et’ime 11, (3274)
Hadis No : 3866
Ravi: İbnu Abbas
Tanım: Resulullah (sav) buyurdular ki: “Bereket yemeğin ortasına iner. Öyleyse kenarlardan yiyin, ortadan yemeyin.”
Kaynak: Tirmizi, Et’ime 12, (1806); Ebu Davud, Et’ime 18, (3772)
Hadis No : 3867
Ravi: İbnu Abbas
Tanım: Ebu Davud’daki rivayet şöyledir: “Sizden biri, bir yemek yeyince yemek kabının üstünden yemesin, aşağısından yesin. Zira, bereket üstünden iner.”
Kaynak: Ebu Davud, Et’ime 44, (3834)
Hadis No : 3868
Ravi: İbnu Ömer
Tanım: Resulullah (sav) kişinin arkadaşlarından izin almadan iki hurmayı birlikte yemesini yasaklamıştır.
Kaynak: Buhari, Et’ime 44, Mezalim 14, Şirket 4; Müslim, Eşribe 151, (2045); Ebu Davud, Et’ime 44, (3834); T
Hadis No : 3869
Ravi: Aişe
Tanım: Resulullah (sav) buyurdular ki: “Eti bıçakla kesmeyin. Çünkü bu, yabancıların işidir. Siz dişlerinizle kemirerek yiyin. Çünkü bu, sıhhat ve afiyet için daha iyidir.
Kaynak: Ebu Davud, Et’ime 21, (3778)
Hadis No : 3870
Ravi: Ebu Cuhayfe
Tanım: Resulullah (sav) buyurdular ki: “Ben dayanarak yemem.”
Kaynak: Buhari, Et’ime 13; Tirmizi, Et’ime 28, (1831); Ebu Davud, Et’ime, 17, (3769); İbnu Mace, Et’ime 6, (
Hadis No : 3871
Ravi: Enes
Tanım: Resulullah (sav)’ı çömelir vaziyette durup hurma yerken gördüm.
Kaynak: Müslim, Eşribe 149, (2044); Ebu Davud, Et’ime, 17, (3771)
Hadis No : 3872
Ravi:
Tanım: Ebu Davud’dan gelen diğer bir rivayette: “Resulullah’a bayat bir hurma getirilmişti. Kurtları çıkarmak için kontrol etmeye başladı.
Kaynak: Ebu Davud, Et’ime 43, (3832, 3833)
Hadis No : 3873
Ravi: İbnu Abbas
Tanım: Resulullah (sav) buyurdular ki: “Biriniz yemek yeyince, yalamadıkça veya yalatmadıkça elini (mendile) silmesin.”
Kaynak: Buhari, Et’ime 52; Müslim, Eşribe 129, (2031); Ebu Davud, Et’ime 52, (3847)
Hadis No : 3874
Ravi: Cabir
Tanım: Resulullah (sav), parmakların ve kapların yalanmasını emretti ve dedi ki: “Siz, bereketin, yemeğinizin hangi (parça)sında olduğunu bilemezsiniz. Öyleyse birinizin lokması düşecek olursa, onu alıp bulaşan ezayı temizlesin, sakın şeytana terketmesin. Parmaklarını yalamadıkça elini mendille de silmesin. Zira o, taamınızın hangisinde bereket bulundugunu bilemez.”
Kaynak: Müslim, Eşribe 136, (2034); Tirmizi, Et’ime 11, (1803)
Hadis No : 3875
Ravi: Enes
Tanım: Rezin, Hz. Enes radıyallahu anh’tan yaptığı bir rivayette şu ziyadeyi kaydetmiştir: “Zira yemek kabı, kendisini yalayıp yıkayana istiğfarda bulunur ve: “Beni şeytandan kurtardığın gibi, Allah da seni ateşten kurtarsın” der.”
Kaynak: Rezin
Hadis No : 3876
Ravi: Selman
Tanım: Tevrat’ta okudum: “Yemeğin bereketi, yemekten sonra (el ve ağzı) yıkamadadır” diyordu. Bunu Resulullah (sav)’a söyledim: “Yemeğin bereketi yemekten önce ve sonraki yıkamalardadır” buyurdular.
Kaynak: Ebu Davud, Et’ime, 12, (3761); Tirmizi, Et’ime 39, (1847)
Hadis No : 3877
Ravi: Ebu Hüreyre
Tanım: Resullullah (sav) buyurdular ki: “Şeytan muhakkak ki hassastır, cidden pek hassastır. Kendinizi ondan sakındırın. Kim elinde et kokusu olduğu halde geceler, sonra da kendisine bir fenalık ulaşırsa sakın ha nefsinden başkasını suçlamasın.”
Kaynak: Tirmizi, Et’ime 48, (1861); Ebu Davud, Et’ime 54, (3852)
Hadis No : 3878
Ravi: İbnu Abbas
Tanım: Resulullah (sav) bir gün heladan çıkmıştı. Hemen kendisine bir yemek takdim edildi. (O da kabul buyurdu. Ashabtan bazısı:) “Size abdest suyu getirmeyelim mi?” dediler. Onlara: “Namaza halkınca abdest almakla emrolundum!” cevabını verdi.
Kaynak: Müslim, Hayz 118, (374); Ebu Davud, Et’ime 11, (3760); Tirmizi, Et’ime 40, (1848); Nesai, Taharet 10
Hadis No : 3879
Ravi: Ebu Hüreyre
Tanım: Resulullah (sav) kafir bir misafir ağırlamıştı. Derhal onun için bir keçinin sağılmasını emretti. Keçi sağıldı. Kafir sütunu içti. Sonra diğer bir keçinin daha sağılmasını emretti. (Adam doymadı). Bu suretle tam yedi keçinin sütunu içti. Adam yatıp, sabah olunca müslüman oldu. Resulullah (sav) bir keçi sağılmasını emretti. Sütunu adam içti, sonra ikinci bir başka keçi daha sağıldı. Fakat bunun sütunu tamamen içemedi. Bunun üzerine Resulullah (sav): “Mümin bir mideye içer, kafir ise yedi mideye içer” buyurdular.
Kaynak: Buhari, Et’ime 12; Müslim, Eşribe 186, (2063); Muvatta, Sıfatu’n-Nebiyy 10, (2, 924); Tirmizi, Et’im
Hadis No : 3880
Ravi: Ebu Hüreyre
Tanım: Resulullah (sav) buyurdular ki: “İki kişinin yiyeceği üç kişiye de yeter. Üç kişinin yiyeceği de dört kişiye yeter.”
Kaynak: Buhari, Et’ime, 11; Müslim, Eşribe 178, (2058); Muvatta, Sıfatu’n-Nebiyy 20, 52, (928); Tirmizi, Et’
Hadis No : 3881
Ravi: Cabir
Tanım: Resulullah dedi ki: “İki kişilik yiyecek dört kişiye de yeter, dört kişilik yemek sekiz kişiye de yeter.”
Kaynak: Müslim, Eşribe 179, (2059); Tirmizi, Et’ime 21, (1821)
Hadis No : 3882
Ravi: İbnu Ömer
Tanım: (Bir zat) Resulullah (sav)’ın yanında öğürmüştü, ona: “Öğürtünü bizden uzak tut, zira, dünyada insanların en çok doymuş olanları, Kıyamet günü en çok aç kalacak olanlarıdır” buyurdular.
Kaynak: Tirmizi, Kıyamet 38, (2480); İbnu Mace, Et’ime 50, (3350)
Hadis No : 3883
Ravi: Mikdam İbnu Ma’dikerib
Tanım: Resulullah (sav) buyurdular ki: “Ademoğlu, mideden daha şerli bir kap doldurmaz. Ademoğluna belini doğrultacak birkaç lokmacık yeterlidir. Ancak [nefsinin galebesiyle] illa da (mideyi doldurma işini) yapacaksa bari onu üçe ayırsın: Üçte birini yemeğe, üçte birini suya, üçte birini de nefesine (tahsis etsin, üçte birden fazlasma yemek koymasin).”
Kaynak: Tirmizi, Zühd 47, (2381); İbnu Mace, Et’ime 50, (3349)
Hadis No : 3884
Ravi: Enes
Tanım: Resulullah (sav) buyurdular ki: “Bir avuç çürük hurma ile de olsa akşam yemeği yeyin. Zira akşam yemeğinin terki ihtiyarlık sebebidir.”
Kaynak: Tirmizi, Et’ime 46, (1857)
Hadis No : 3885
Ravi: Ebu Hüreyre
Tanım: Resulullah (sav) hiçbir vakit herhangi bir yemeğe laf etmedi, iştah duyduğu bir yemekse yerdi, hoşuna gitmeyen bir yemekse terkederdi, (yemezdi).
Kaynak: Buhari, Et’ime 21, Menakıb 23; Müslim, Eşribe 187, (2064); Ebu Davud, Et’ime 14, (3763); Tirmizi, Bi
Hadis No : 3886
Ravi: Ebu Hüreyre
Tanım: Resulullah (sav) buyurdular ki: “Sizden birinizin (yemek) kabına sinek düşecek olursa, onu iyice batırın. Zira onun bir kanadında hastalık, diğerinde şifa vardır. O, içerisinde hastalık olan kanadıyla korunur.”
Kaynak: Ebu Davud, Et’ime 49, (3844); Buhari, Tıbb 58, Bed’ül-Halk 14; İbnu Mace, Tıb 31, (3504, 3505); Nesa
Hadis No : 3887
Ravi: Cabir
Tanım: Resulullah (sav) cüzzamlı bir kimsenin elinden tuttu ve kendisiyle birlikte elini tabağa koydu, sonra da: “Allah’a güvenerek ve O’na tevekkül ederek ye!” buyurdu. (Rezin şunu ilave etti: “Bunu Ebu Bekr ve Ömer (ra) da yaptılar ve aynı şeyler söylediler.)
Kaynak: Ebu Davud, Tıbb 24, (3925); Tirmizi, Et’ime 19, (1818); İbnu Mace, Tıbb 44, (3542)
Hadis No : 3888
Ravi: Şerid İbnu Süveyd
Tanım: Sakif hey’eti arasında bir de cüzzamlı vardı. Resulullah (sav) ona bir haber göndererek: “Biz seninle bey’atımızı yaptık, sen hemen geri dön!” buyurdular.
Kaynak: Müslim, Selam 126, (2231); İbnu Mace, Tıbb 44, (3544)
Hadis No : 3889
Ravi: Ebu Hüreyre
Tanım: Resulullah (sav) kendisine, ilk çıkan turfanda meyve getirildi de, o zaman şöyle dua ederdi: “Allah’ım Medine’mizi bizim için mübarek kıl, meyvelerimizi, müdd’ümüzü, sa’mızı mübarek kıl, bereketlerini kat kat artır.” Bu duadan sonra, getirilen meyveyi orada hazır bulunan çocukların en küçüğüne verirdi.
Kaynak: Müslim, Hacc 474, (1373)
Hadis No : 3890
Ravi: Aişe
Tanım: Ashab bir koyun kesmişti. Bu sırada bir dilenci geldi. Etten bir miktar verdiler. Derken başka gelenler oldu, onlara da verdiler. Geriye yine de et kaldı. Resulullah (sav) sordu: “Koyundan geri ne kaldı?” “Sadece omuzu kaldı!” dediler. Aleyhissalatu vesselam ise: “Omuzu hariç geri tarafı kaldı!” buyurdular.
Kaynak: Tirmizi, Kıyamet 34, (2472)
