Teyemmüm ile ilgili Hadisler
Teyemmüm ile ilgili Hadisler
Hadis No : 3702
Ravi: Aişe
Tanım: Resulullah (sav)’la bir seferde beraber idik. Beyda nam mevkiye veya Zatul-Ceyş denen yere gelmiştik ki benim bir kolyem kop(up kaybol)du. Resulullah (sav) onu aramak için kaldı, O’nunla birlikte herkes orada kaldı. Bir su başında da değillerdi. Üstelik beraberlerinde su da yoktu. Halk Hz. Ebu Bekr (ra)’e uğrayıp: “Aişe’nin yaptığını gördüm mü! Hem Resulullah’ı, hem de herkesi burada oyaladı. Bir su başında değiller, beraberlerinde su da yok!” demişler. Resulullah başını dizlerimin üzerine koymuş uyurken Ebu Bekr (ra) çıkageldi. “Sen Resulullah (sav)’ı da halkı da, burada hapsettin.
Bir su başında değiller, beraberlerinde su da yok!” diyerek, babam beni azarladı ve Allah’ın dilediğince başka şeyler de söyledi. (Öfkesini daha da yenemeyip) eliyle böğrüme böğrüme dürterek (canımı yaktı). Resulullah’ın başı dizimin üzerinde olduğu için kımıldamamaya çalıştım. Resulullah (sav) sabaha kadar, susuz olarak uyudu. Sabah olunca Allah Teala Hazretleri, teyemmüm ayeti’ni inzal buyurdu: “…Su bulamazsanız temiz toprağa teyemmüm edin, yüzlerinizi ve ellerinizi onunla meshedin. Allah size zorluk yapmak murad etmez, bilakis sizi temizlemek, ve üzerinizdeki nimetim tamamlamak ister, ola ki şükredersiniz” (Maide 6). Üseyd İbnu Hüdayr -ki (Akabe biatına katılan) nakiblerden biridir- dedi ki: “Ey Ebu Bekr ailesi! Bu, sizin ilk bereketiniz değildir.” (Hz. Aişe) sözüne devam ederek) dedi ki: “Bindiğim deveyi dürtüp kaldırdım. (Kaybolan) kolya altında çıktı.”
Kaynak: Buhari, Teyemmüm 2, Fedailu’l-Ashab 5, 30, Tefsir, Nisa 10, Maide 3, Nikah 65, 125, Libas 52, Hudud
Hadis No : 3703
Ravi: Aişe
Tanım: Ebu Davud’un rivayetinde Hz. Aişe (ra) der ki: “Resulullah (sav) Üseyd İbnu Hüdayr (ra)’la Hz. Enes’i, Hz. Aişe (ra)’nin kaybettiği kolyeyi aramaya gönderdi. Bu esnada namaz vakti girdi. Abdestsiz namaz kıldılar. Gelip durumu Resulullah (sav)’a, haber verdiler. Bunun üzerine teyemmüm ayeti indirildi. Bir rivayette şu ziyade gelmiştir: “Üseyd, Hz. Aişe’ye: “Allah rahmetini bol kılsın, senin başına hoşlanmadığın her ne gelmiş ise onda Allah senin için de müslümanlar için de bir ferec (sıkıntıdan kurtulma) kılmıştır” dedi.
Kaynak: Ebu Davud, Taharet 123, (317)
Hadis No : 3704
Ravi: Ammar İbnu Yasir
Tanım: Resulullah (sav), beraberinde Hz. Aişe’nin de bulunduğu bir seferinde, Ulafu’l-Ceyş nam mevkide geceleyin istirahat molası vermişti. Bu esnada Hz.Aişe (ra)’nin Yemen boncuğundan mamul kolyesi koptu. Bunun aranması, askerleri yolundan alıkoydu ve sabah aydınlığı girdi, insanların yanında su yoktu. Hz. Ebu Bekr (ra) Aişe’ye kızdı ve hatta: “Herkesi yolundan alıkoydun, yanlarında su da yok!” diye çıkıştı. Derken Allah Teala Hazretleri, Resulullah (sav)’a, temiz toprakla temizlenme ruhsatını indirdi. Bunun üzerine müslümanlar, Resulullah (sav)’la kalkıp ellerini kaldırdılar. Topraktan hiçbir şey almadılar, yüzlerini ve omuzlarına kadar ellerini meshettiler. Ellerinin içlerinden de koltuk altlarına kadar meshettiler.” Ebu Davud şu ziyadede bulunmuştur: “Bir hadiste İbnu Şihab der ki: “Alimler bu hadise itibar etmediler.” Ebu Davud der ki: “Hadisi, İbnu İshak da böyle rivayet etti ve rivayette İbnu Abbas (ra)’dan onun “iki vuruş zikrettiğini” kaydetti.” Nesai’nin bir rivayetinde “Topraktan hiçbir şey çırpmadılar” denmiştir.
Kaynak: Ebu Davud, Taharet 123, (318, 319, 320); Nesai, Taharet 196,197,198, (1, 166-168)
Hadis No : 3705
Ravi: Ammar İbnu Yasir
Tanım: Ashab, Resulullah’la birlikte sabah namazı için toprakla meshlendiler. Bu maksadla avuçlarını toprağa vurup toprakla yüzlerine bir defa meshettiler. Sonra tekrar dönüp avuçlarını toprağa bir kere daha vurup, ellerinin tamamı ile ellerinin içlerinden koltuk altlarına, omuzlarına kadar meshettiler.” Ebu Davud’un bir diğer rivayetinde, İbnu’l-Leys: “Dirseklerinin yukarısına kadar.” demiştir.
Kaynak: Ebu Davud, Taharet 123, (318, 319, 320)
Hadis No : 3706
Ravi: Şakik
Tanım: Ben, Abdullah İbnu Mes’ud ile Ebu Musa (ra) arasında idim. Ebu Musa, İbnu Mes’ud’a: “Ey Ebu Abdirrahman! Bir adam cünüb olsa ve bir ay boyu su bulamasa ne yapar, namazı nasıl kılar, ne dersin?” diye sordu. “Suyu bir ay bulamasa da teyemmüm etmez!” dedi. Ebu Musa: “Pekala Maide süresindeki şu ayete ne dersin? “…Su bulamazsanız temiz bir toprakta teyemmüm edin, yüzlerinizi, ellerinizi onunla meshedin” (Maide, 6). Abdullah şu cevabı verdi: “Bu ayette Ashaba ruhsat verilmiş olsaydı çok geçmeden su soğuyunca da toprakla teyemmüm etmeye yeltenirlerdi.”
Ebu Musa da ona: “Siz teyemmümü bu sebeple mi hoş bulmuyorsunuz?” dedi. İbnu Mes’ud “Evet!” deyince, Ebu Musa, Abdullah’a: “Sen Ammar’ın Hz. Ömer (ra)’e ne dediğini duymadın mı?” Dedi ki: “Resulullah (sav) beni bir vazifeyle yola çıkarmıştı. Sefer esnasında cünüb oldum. Su da bulamadım. Bunun üzerine hayvanların bulanması gibi ben de toprağa bulandım. Sonra Resulullah (sav)’a gelip durumu kendisine arzettim. Bana: “Sana şöyle yapman kafi idi!” dedi (ve gösterdi), iki avucuyla yere bir vurdu, sonra avuçlarını çırptı, sonra soluyla (sağ) avucunun sırtını veya sol avucunun sırtını (sağ) avucuyla meshetti. Sonrada onunla yüzünü de meshetti.”
Kaynak: Buhari, Teyemmüm 7, 4, 5, 8; Müslim, Hayz 110 (368); Ebu Davud, Taharet 123 (321); Nesai, Taharet 20
Hadis No : 3707
Ravi:
Tanım: Müslim’in rivayetinde [Resulullah (sav) şöyle demiş olmalı]: “Ellerinle şöyle yapman sana yeterdi.” Sonra (bizzat göstererek) ellerini bir kere yere vurdu. Sonra soluyla sağını, yani avucunun içini ve dışını meshetti. Abdullah da: “Görmedin mi, Ömer (ra), Ammar (ra)’ın sözüne kanaat getiremedi” dedi.”
Kaynak: Müslim, Taharet 110, (368)
Hadis No : 3708
Ravi:
Tanım: Bir diğer rivayette şöyle geldi: “Resulullah (sav): “Senin şöyle yapman sana yeterdi” buyurdular ve (göstermek için) ellerini yere vurup çırptı, yüzünü ve avuçlarını meshetti.” (Bu Sahiheyn’in ibaresidir.)
Kaynak: Buhari, Teyemmüm 6; Müslim, Hayz 111, (368)
Hadis No : 3709
Ravi: Abdurrahman İbnu Ebza
Tanım: Bir adam Hz. Ömer (ra)’e gelerek: “Ben cünüb oldum, su da bulamadım (ne yapayım)?” diye sordu. Hz. Ömer: “Namaz kılma!” diye cevap verdi. (Orada bulunan Ammar (ra) söze girip): “Ey mü’minlerin emiri! Hatırlıyor musun? Ben ve sen bir seriyyede beraberdik. Cenabet olduk ve su bulamadık. O zaman sen namaz kılmamış, ben ise toprağa bulanarak kılmıştık. (Sonra da bu durumu kendisine açınca), Aleyhissalatu vesselam bana: “Ellerini yere vurup sonra üfleyip sonra onlarla yüzünü ve ellerini meshetmen sana kafi idi” buyurdular” dedi. Hz. Ömer (ra): “Ey Ammar Allah’tan kork!” dedi. Ammar: “Dilersen bu hadisi kimseye söylemiyeyim!” deyince, Hz. Ömer “(Vallahi asla! Bu meselede) seni altına girdiğin sorumlulukla başbaşa bırakıyorum” diye cevap verdi.”
Kaynak: Buhari, Teyemmüm 4, 5, 7, 8; Müslim, Hayz 112 (368); Ebu Davud, Taharet 123, (318, 319, 322, 323, 32
Hadis No : 3710
Ravi: Abdurrahman İbnu Ebza
Tanım: Ebu Davud’da rivayet şöyledir: “…Sana şöyle yapman yeterlidir (dedi ve göstermek için) ellerini yere vurdu, sonra onlara üfürüp elleriyle yüzünü ve kollarının yansına kadar ellerini meshetti.” Yine Ebu Davud’un bir başka rivayetinde: “…sonra ellerini yere vurdu, sonra birbirine vurarak (yapışan toprak parçalarını) çırptı, sonra yüzünü ve kol kemiğinin ortasına kadar kollarını meshetti, dirseğe ulaşmadı (bütün bu mesh ameliyesini yere) bir vuruşta (yaptı).” Bir diğer rivayette: “…dirseğe kadar” denmiştir.
Kaynak: Ebu Davud, Taharet 123, (318, 319, 322, 323, 324, 325, 326, 327, 328)
Hadis No : 3711
Ravi: Abdurrahman İbnu Ebza
Tanım: Bu hadisten Tirmizi, şu kısmı tahric etmiştir: “Resulullah (sav) kendisine (Ammar’a), yüze ve ellere teyemmüm yapmasını emretti.” (Tirmizi) der ki: “Ammar’ın şöyle söylediği rivayet edildi: “Biz Resulullah (sav)’la birlikte omuzlara ve koltuk altlarına kadar teyemmüm ettik.”
Kaynak: Buhari, Teyemmüm 4, 5, 7, 8; Müslim, Hayz 112 (368); Nesai, Taharet 196,199, 200, (1, 165-170)
Hadis No : 3712
Ravi: İmran İbnu Husayn
Tanım: Resulullah (sav), bir kenara çekilmiş halkla birlikte namaz kılmayan bir adam gördü. “Ey fülan! Halkla birlikte niye namaz kılmıyorsun?” diye sordu. Adam: “Ey Allah’ın Resulü, cenabet oldum, su da yok” deyince: “Toprağı kullan. o sana yeterlidir” buyurdular.
Kaynak: Buhari, Teyemmüm 6,8, Menakıb 25; Müslim, Mesacid 317, (682); Nesai, Taharet 203, (1, 171)
Hadis No : 3713
Ravi: Ebu Zerr
Tanım: Resulullah (sav) buyurdular ki: “On yıl boyu su bulamasa da, temiz toprak müslümanın abdest suyudur. Suyu bulunca, bedenini onunla meshlesin, zira bu daha hayırlıdır.”
Kaynak: Ebu Davud, Taharet 125, (332, 333); Tirmizi, Taharet 92, (124); Nesai, Taharet 204, (1, 171)
Hadis No : 3714
Ravi: İbnu Abbas
Tanım: İbnu Abbas (ra)’a teyemmümden sorulmuştu. Dedi ki: “Allah Teala Hazretleri, Kitab-ı Mübîn’de, abdesti zikrederken şöyle buyurmuştur: “Yüzlerinizi ve dirseklere kadar ellerinizi yıkayın.” Teyemmüm hakkında da şöyle buyurdu: “Yüzlerinizi ve ellerinizi meshedin” (Yine ayet-i kerime’de Cenab-ı Hakk) şöyle buyurdular: “Erkek ve kadın hırsızın elini kesin.” Hırsızın elini kesmede sünnet (bilekten itibaren) avuç kısmı kesmektir (bilek- dirsek arası kesilmez), öyleyse, teyemmüm yapılacak kısım yüz ve (bileğe kadar) ellerdir.
Kaynak: Tirmizi, Taharet 110, (145)
Hadis No : 3715
Ravi: Tarık
Tanım: Bir adam cünüb oldu ve namaz kılmadı. Sonra Resulullah’a gelerek, durumu O’na arzetti. Aleyhissalatu vesselam: “İsabetli davranmışsın!” buyurdular. Bir diğer zat da cünüb olmuştu, teyemmüm edip namazını kıldı. Sonra o da Resulullah’a gidip durumunu arzetti. Aleyhissalatu vesselam ona da aynı şeyi söyledi, yani “”isabetli davranmışsın!” dedi.
Kaynak: Nesai, Taharet 205, (1, 172)
Hadis No : 3716
Ravi: İbnu Abbas
Tanım: Resulullah (sav) zamanında bir adam yaralanmış, sonra da ihtilam olmuştu. Kendisine yıkanması emredildi. Adam yıkandı ve öldü. Onun haberi Resulullah (sav)’a ulaşmıştı. (Öfke ile) şunları söyledi: “Onu öldürmüşler, Allah da onların canını alsın! Madem bilmiyorlardı, niye sormadılar? Bilgisizliğin şifası sualdir. Ona, teyemmüm yeterliydi. Yarasına bir bez sarılmalı ve üzerinden meshedilmeli, sonra da bedeninin geri kalan kısmı yıkanmalıydı.”
Kaynak: Ebu Davud, Taharet 127, (337); İbnu Mace, Taharet 93, (572)
Hadis No : 3717
Ravi: Amr İbnu’l-As
Tanım: Zatu’s-Selasil Gazvesi’nde, soğuk bir gecede ihtilam oldum. Yıkandığım taktirde helak olacağımdan korktum. Böylece teyemmüm yapıp, arkadaşlarıma sabah namazını kıldırdım. Bu hadiseyi Resulullah (sav)’a anlattılar. Bana: “Ey Amr! Sen cünüb olduğun halde arkadaşlarına namaz mı kıldırdın?” diye sordu. Ben de yıkanmama mani olan durumu haber verdim ve dedim ki: “Ben Allah’ın şöyle söylediğini işittim: “Kendinizi öldürmeyin, Allah sizlere karşı rahimdir.” (Nisa 29). Resulullah (sav) güldüler ve hiçbir şey söylemediler.
Kaynak: Ebu Davud, Taharet 126, (334, 335)
Hadis No : 3718
Ravi: Ebu Said
Tanım: İki kişi bir sefere çıktılar. Derken namaz vakti girdi. Beraberlerinde su olmadığı için temiz toprakla teyemmüm ettiler ve namazlarını kıldılar. Sonra vakti içinde su buldular. Bunlardan biri, abdesti de namazı da iade etti, diğeri iade etmedi. Sonra Resulullah (sav)’a gelince durumu anlattılar, Resulullah (sav), iade etmeyene: “Sünnete isabet ettin, namazın sana yeterlidir!” dedi, Abdesti ve namazı iade eden zata da: “Sana iki kat ücret var!” ferman buyurdu.
Kaynak: Ebu Davud, Taharet 128, (338, 339); Nesai, Gusl 27 (1, 213)
Hadis No : 3719
Ravi: İbnu Ömer
Tanım: Cüruf nam mevkideki tarlasından dönüyordu. Mirbedu’n-Ne’am (denen deve ağılından) geçerken namaz vakti girdi. Hemen teyemmüm edip namazını kıldı. Sonra Medine’ye döndüğünde güneş henüz yüksekteydi (ve namazın vakti çıkmamıştı). Ama namazını iade etmedi.
Kaynak: Buhari, Teyemmüm 3, [önceki rivayet bab başlığında muallak (senetsiz) olarak zikredilmiştir]; Muvatt
Hadis No : 3720
Ravi: Nafi’
Tanım: Bir başka rivayette, (bu hadiseyi) Nafi’ rahimehullah şöyle anlatır: “Ben ve İbnu Ömer (ra), Cüruf nam mevkiden beraber dönüyorduk. Mirbed’e gelince Abdullah devesinden inip, temiz toprakla teyemmüm yaptı, yüzüne dirseklerine kadar ellerine meshetti, sonra namaz kıldı.”
Kaynak: Buhari, Teyemmüm 3, [önceki rivayet bab başlığında muallak (senetsiz) olarak zikredilmiştir]; Muvatt